Mag ik een huis kopen door hypotheek af te sluiten, omdat een particuliere huurwoning te duur is?
Riba betekent in de Islamitische zin toename, ontwikkeling, overschot van een akkoord tussen partijen waar er geen werkelijke waarde tegenover staat. Inhoudelijk betekent riba “absolute toename”.
Als er tijdens de wisseling van hetzelfde entiteit (valuta) en hoeveelheid een overschot ontstaat, dan spreken we over riba oftewel rente.[1]
Over rente kennen we bijvoorbeeld de volgende overlevering:
Ook kennen we de volgende verzen uit Kuran:
“Wat jullie [ook] met rente uitlenen om bezit te vermeerderen, via de bezittingen van [andere] mensen, het neemt niet toe bij Allah. Maar hetgeen jullie als zekat geven, het welbehagen van Allah wensend: zij zijn degenen die hun bezit [veelvoudig] vermeerderen.”[3]
“O jullie die geloven, consumeer geen rente, met zijn veelvoudige verdubbeling [van bezit] en wees godvrezend, opdat jullie wellicht welslagen.”[4]
“Degenen die rente consumeren [woeker verteren] kunnen niet [uit hun graven] verrijzen dan alleen zoals degene die door de aanraking van de satan is neergeslagen. Dat is omdat zij zeggen: “Handel is gelijk aan het nemen van rente”, terwijl Allah handel heeft vrijgelaten en rente heeft verboden. Wie dan ook een vermaning van Zijn Heer ontvangt en dan ophoudt [met handelen met rente], hem behoort toe hetgeen hij [zich] eerder heeft [verworven]. Zijn zaak ligt bij Allah [wat de beoordeling ervan betreft]. En wie terugkeert [terugvalt naar het verrekenen van rente], zij zijn de metgezellen van het vuur. Zij zijn de daarin voor eeuwig verblijvenden.”[5]
Over de bovenstaande verzen zegt Bediuzzaman Said Nursi het volgende:
“Inderdaad, het vers van de Kuran verkondigt dat rente verboden is! Om de deur van de strijd tussen de rijken en de armen te kunnen sluiten, sluit de deur van de bank. Hiermee beveelt de Kuran zijn leerlingen dat ze niet naar binnen moeten treden.”[6]
In algemene zin zijn de bovenstaande verklaringen toereikend om te begrijpen hoe het handelen met riba gevaarlijk is voor een moslim. Echter, binnen de islamitische jurisprudentie is dharurat een zaak waar vele geleerden over hebben gesproken. Dharurat is noodzaak waarbij drie fundamentele benodigdheden ter sprake komen. Dat zijn verblijf, kleding en voedsel. Indien men één van deze drie levensbehoeften mist, is er sprake van dharurat.[7]
Een principe binnen de Islam is اَلضَّرُورَاتُ تُبِيحُ الْمَحْظُورَاتِ.[8] Gezien dit principe mag men -indien er geen alternatief en noodzaak is ontstaan- van het verboden eten, drinken, aantrekken en wonen.
“Hij [Allah] heeft jullie verboden wat reeds [uit zichzelf] gestorven is, het bloed, het vlees van het varken en hetgeen waarover een andere naam dan die van Allah is uitgesproken. Maar wie daartoe [door nood] wordt gedwongen, zonder het [verbodene] te begeren en zonder de grenzen te overschrijden, op hem rust dan geen zonde. Allah is Vergevensgezind, Genadevol.”[9]
“Wat is er met jullie, dat jullie niet van datgene eten waarover de naam van Allah is uitgesproken, terwijl Hij jullie al [in details] heeft uitgelegd hetgeen Hij jullie heeft verboden, met uitzondering van datgene waartoe jullie zijn gedwongen? Velen misleiden [anderen] door hun begeerten zonder kennis. Jouw Heer kent overtreders het beste.”[10]
Uit deze verzen kunnen we concluderen dat het verbodene tot een bepaalde grens is toegestaan. Dit valt onder het volgende principe اِنَّ الضَّرُورَةَ تُقَدَّرُ بِقَدْرِهَا. Dat wil zeggen dat je van het verboden mag eten totdat het noodzaak verdwijnt en niet totdat je verzadigd bent.[11]
In onze samenleving is het helaas een essentieel probleem om een betaalbaar huurhuis te vinden. Het is wederom een omgekeerde wereld dat een koophuis goedkoper is dan een huurhuis.
Gezien dit situatie moeten we ons afvragen of een koophuis met rente wel of niet onder “Dharurat” valt. Indien er sprake is van een noodzaak moeten we zoals uit het vers verluid een grens identificeren. Net zoals dat je van het verboden mag eten tot de noodzaak verdwijnt, kan je in een koophuis wonen tot er een alternatief beschikbaar is.
In tegenstelling tot de drie mezahib en Imam Ebu Yusuf zijn Imam Azam Ebu Hanife en Imam Muhammed van mening dat er in darul-kufr handel met rente onder de bevolking is toegestaan. Want rente is verboden onder het toezicht van de Islamitische wet- en regelgeving. Hun mening is gebaseerd op de volgende overlevering:
“Er is geen sprake van rente onder een moslim en niet-moslim in darul-harb / darul-kufr.”[12]
Conclusie:
Huis kopen met hypotheek in een niet-islamitisch land is een controversieel kwestie. Er zijn verschillende meningen van de huidige generatie geleerden. Een klein aantal geleerden van de Hanefi-school zijn van mening dat het wel toegestaan is. De geleerden van Hanbeli-, Maliki- en Shafii-wetscholen zijn unaniem van mening dat rente in geen enkel geval toegestaan is.
Gezien de meerderheid van de leerscholen unaniem van mening zijn dat rente niet is toegestaan, kunnen wij als team Vragen en Islam niet zeggen dat het kopen van een huis met hypotheek, dus met rente, toegestaan is.
Footnotes
- ^ Ibnul-Humam, Fethul-Kadir, V, 277
- ^ Ibn Madje, Tidjarat, 58; Ahmed bin Hanbel, Musned II, 353, 363
- ^ De Kuran 30:39
- ^ De Kuran 3:130
- ^ De Kuran 2:275
- ^ De Woorden p. 580
- ^ Ali Haydar, Medjelle, 21. punt.
- ^ Ali Haydar, Medjelle, 21. punt.
- ^ De Kuran 2:172
- ^ De Kuran 6:119
- ^ Bediuzzaman Said Nursi, De Flitsen, 19de Flits, 3de punt.
- ^ Zeylai, Nasbu’r-Raye, IV/44; Ibn Humam, VII/39
“In de nacht van Miradj kwam ik een volk tegen waarvan hun buik net zo groot waren als huizen. In hun buik waren slangen van buiten te zien. Ik heb Djibril (as) gevraagd wie dat waren. Waarop hij antwoordde: “Dat zijn renteniers”.[2]